กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก แนะนำประชาชนดูแลสุขภาพช่วงฤดูหนาวด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน เน้นปรับสมดุลร่างกายผ่าน “โภชนบำบัด” ใช้อาหารและสมุนไพรฤทธิ์อุ่น เช่น เก๋ากี้ พุทราจีน ขิง และโสม ควบคู่กับการพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำอุ่น ออกกำลังกายเบาๆ และรักษาความอบอุ่นของร่างกาย เพื่อป้องกันโรค ที่มักเกิดในช่วงอากาศเปลี่ยนแปลง
นายแพทย์กุลธนิต วนรัตน์ ผู้อำนวยการสถาบันการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า ในช่วงฤดูหนาว อุณหภูมิที่ลดลงและความชื้นที่แปรปรวนส่งผลให้ภูมิต้านทานลดลง ทำให้ประชาชนมีความเสี่ยงต่อ โรคระบบทางเดินหายใจ ทั้งอาการหวัด ภูมิแพ้ ไอ หรือเจ็บคอ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และผู้มีโรคประจำตัว จึงควรให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพด้วยอาหารและสมุนไพรตามแนวคิดแพทย์แผนจีนซึ่งช่วยปรับสมดุลร่างกาย และลดโอกาสเกิดการเจ็บป่วยได้
ตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน ฤดูหนาวถือเป็นช่วงที่พลัง “หยิน” หรือพลังแห่งความเย็นสะสมเพิ่มขึ้น ดังนั้น แนวทางสำคัญของการดูแลสุขภาพในฤดูหนาว คือการ “เก็บพลังหยาง” และ “บำรุงไต” โดยแนวทาง “โภชนบำบัด”หรือการใช้อาหารเป็นยา ซึ่งเป็นศาสตร์พื้นฐานของการแพทย์แผนจีน ที่เน้นการเลือกอาหารให้สอดคล้อง กับฤดูกาลและสมดุลของร่างกาย เพื่อช่วยป้องกันและบำบัดโรคได้ในชีวิตประจำวัน ที่สำคัญควรรับประทานอาหารฤทธิ์อุ่น เพื่อเพิ่มความอบอุ่น ให้ร่างกาย เช่น น้ำขิง โจ๊ก ข้าวต้ม หรืออาหารประเภทต้มตุ๋นร้อนๆ ที่ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น
สำหรับสมุนไพรที่เหมาะกับฤดูหนาว เช่น เก๋ากี้ มีรสหวาน สรรพคุณ แก้ไอ ลดเสมหะ บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย บํารุงไตเลือดตับ ช่วยให้นอนหลับได้ดี ลดระดับน้ำตาลในเลือด พุทราจีน มีรสหวาน สรรพคุณ บํารุงม้ามและกระเพาะอาหาร แก้อาการเบื่ออาหาร ถ่ายเหลว อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ขิง มีรสเผ็ด สรรพคุณ ช่วยขับเหงื่อ แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน แก้ไอ โสม สรรพคุณ บำรุงร่างกาย ช่วยให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น เสริมสร้างภูมิคุ้มกันร่างกาย
นอกจากนี้ ช่วงฤดูหนาวควรนอนให้เร็วขึ้น เพื่อให้ร่างกายได้พักผ่อนมากขึ้น หมั่นขยับร่างกายเบาๆ เช่น เดินช้าๆ ยืดเส้น หรือฝึกกายบริหารเบาๆ เพื่อให้เลือดลมไหลเวียนดี แต่ไม่ควรออกแรงหนักเกินไป เพราะจะทำให้ร่างกายสูญเสียพลังที่ควรเก็บไว้ ดื่มน้ำอุ่นให้เพียงพอ วันละประมาณ 2 – 3 ลิตร น้ำอุ่นจะช่วยให้เลือดไหลเวียนดี ผิวไม่แห้ง และช่วยให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานได้เต็มที่ หรืออาจจิบชาขิงหรือเครื่องดื่มสมุนไพรอุ่นๆ แทนน้ำเย็น จะช่วยให้ร่างกายอบอุ่นขึ้นและสดชื่นได้ ฤดูหนาวจึงเป็นช่วงเวลาที่เหมาะกับการพักกาย พักใจ และเก็บสะสมพลังชีวิต การกินอาหาร ที่เหมาะสม นอนหลับให้เพียงพอ และรักษาอารมณ์ให้แจ่มใส ล้วนเป็นพื้นฐานของสุขภาพที่ดีตามหลักแพทย์แผนจีน
หากมีข้อสงสัย สามารถสอบถามโดยตรงได้ที่ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก หมายเลขโทรศัพท์ 0 2149 5678 หรือช่องทางออนไลน์ที่เฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/dtam.moph และ ไลน์แอดกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และไลน์แอด @DTAM