นายโชคชัย วิเชียรชัยยะ อธิบดีกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ มอบหมาย นางวรรณภา สุขคง รองอธิบดีกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พร้อมคณะ เข้าร่วมการประชุมระหว่างสมัยเพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล จัดขึ้นระหว่างวันที่ 16 – 22 มิถุนายน 2568 ณ ศูนย์การประชุมนานาชาติเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส
นางวรรณภา ในนามผู้แทนประเทศไทย กล่าวถ้อยแถลงการประชุมในวาระการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยทุ่นระเบิด โดยได้ระบุถึงแนวทางการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยทุ่นระเบิดในประเทศไทย โดย พก. ได้ให้ความสําคัญกับการกําหนดแนวทางการพัฒนาอย่างเป็นระบบ แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะสั้น คือ การเร่งให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยให้เข้าถึงสิทธิสวัสดิการอย่างทั่วถึง ผ่านการเร่งค้นหาผู้ประสบภัยที่พิการหรือมีแนวโน้มจะพิการ และขึ้นทะเบียนคนพิการ โดยทำงานร่วมกับสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.) เป็นต้น ระยะกลาง คือ การดูแล คุ้มครองและพัฒนาศักยภาพของผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิด ผ่านการสนับสนุนกายอุปกรณ์และเทคโนโลยีต่างๆ และระยะยาว คือ การสร้างงาน สร้างอาชีพให้สามารถดูแลตนเองและครอบครัว รวมถึงมุ่งให้ความรู้ความเข้าใจกับประชาชน เสริมสร้างเจตคติของสังคมที่มีต่อคนพิการและความพิการส่งผลให้คนพิการสามารถอยู่ร่วมกับคนในชุมชนได้อย่างเท่าเทียม
ทั้งนี้ มีการประชุมคู่ขนานของการประชุมระหว่างสมัยเพื่อเตรียมความพร้อมการประชุมรัฐภาคีฯ 2 หัวข้อการประชุม ดังนี้ 1) “การให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยทุ่นระเบิดในประเทศปาเลสไตน์” เพื่อเรียนรู้แนวทางการให้ความช่วยเหลือ การจัดการข้อมูลทรัพยากรและงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัด และเรียนรู้เทคโนโลยีสำคัญที่ช่วยในการเข้าถึงผู้ประสบภัยได้อย่างรวดเร็ว ทันท่วงที 2) “การนำเทคโนโลยีล้ำสมัยจากญี่ปุ่นมาใช้ในการปฏิบัติการเก็บกู้กับระเบิดเพื่อมนุษยธรรม โดยเน้นการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัล (Digital Transformation) ผ่าน Big Data, AI, และเครื่องมือภาคสนามที่ทันสมัย“ ประเด็นสำคัญมุ่งเน้นการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทันสมัยเพื่อลดความเสี่ยงต่อมนุษย์และทรัพยากรในกระบวนการเก็บกู้กับระเบิด สนับสนุนประเทศที่ได้รับผลกระทบให้ปฏิบัติตามพันธกรณีของอนุสัญญาว่าด้วยการห้ามทุ่นระเบิด
เมื่อวันที่ 18 มิ.ย. 68 นางวรรณภา ในฐานะผู้แทนไทย เข้าร่วมการประชุมผู้เชี่ยวชาญด้านการช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิด ซึ่งเป็นโอกาสสำคัญที่ผู้เชี่ยวชาญด้านการช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบได้มาร่วมกันทบทวนความก้าวหน้าและความท้าทายในการสร้างหรือเสริมสร้างกลไกการดำเนินงานระดับชาติ ของหน่วยงานกระทรวงที่เกี่ยวข้อง ภายใต้แผนปฏิบัติการ “Siem Reap-Angkor Action Plan 2025-2029 (SRAAP)” ที่เพิ่งเริ่มต้นขึ้นในปีนี้
ในโอกาสนี้ พก. ได้รายงานผลการดำเนินการให้ความช่วยเหลือคนพิการที่ประสบภัยจากทุ่นระเบิดภายใต้แผน SRAAP ในข้อบทที่ 30-31 ได้แก่ การมีกลไกการประสานงานระหว่างกระทรวงและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการมีส่วนร่วมของผู้รอดชีวิตจากทุ่นระเบิดองค์กรผู้แทนคนพิการ และภาคประชาสังคม เพื่อให้การช่วยเหลือเป็นไปอย่างครอบคลุมและตอบสนองความต้องการของกลุ่มเปราะบางอย่างแท้จริง และการมีแผนปฏิบัติการระดับชาติด้านความพิการ สุขภาพ การศึกษา และการพัฒนาที่บูรณาการเรื่องการช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบลงในกรอบงานระดับชาติ ตลอดจนได้รายงานผลการดำเนินงานที่โดดเด่น อาทิ การเชื่อมโยงและปรับปรุงฐานข้อมูลประชาชนกลุ่มเปราะบาง ประกอบด้วย กลุ่มคนพิการ ผู้สูงอายุ และผู้มีรายได้น้อย และออกแบบการบูรณาการใน 5 ด้าน ประกอบด้วย ด้านรายได้ การมีงานทำ สุขภาพ การศึกษาสวัสดิการสังคม โดยมุ่งให้เกิดการขับเคลื่อนภายใต้แนวคิด One Data for All Rights : การบูรณาการเพื่อสิทธิประชาชน รวมทั้งโครงการจัดหาครอบครัวอุปการะ เพื่อส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมดูแลคนพิการด้วยความเอื้ออาทร เป็นต้น
สำหรับการหารือทวิภาคี มีทั้งหมด 4 หน่วยงาน
เมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 68 นางวรรณภา เข้าร่วมหารือผู้แทนสาธารณรัฐแองโกลา เพื่อหารือประเด็นประเด็นแนวทางการดำเนินงานการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดซึ่งมีการแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติที่ดีในการให้ความช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากทุ่นระเบิด เพื่อนำแนวทางเหล่านี้ไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของประเทศตนเอง ในการนี้ พก. ได้ร่วมแบ่งปันประสบการณ์ของประเทศไทย โดยนำเสนอประเด็นสำคัญ อาทิ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสิทธิของคนพิการ การจัดทำและบริหารฐานข้อมูลคนพิการ และระบบการส่งเสริมและสนับสนุนการจ้างงานคนพิการในภาครัฐและภาคเอกชน ทั้งนี้ พก. ยังได้ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมใน 2 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ 1) การจัดทำกฎหมายด้านคนพิการ เพื่อรับรองสิทธิขั้นพื้นฐานของคนพิการและสร้างระบบคุ้มครองที่เป็นรูปธรรม และ 2) การขอรับการสนับสนุนจากแหล่งทุนระหว่างประเทศ เช่น องค์การสหประชาชาติ หน่วยงานความร่วมมือระหว่างประเทศ หรือองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร เพื่อนำงบประมาณมาใช้ในการช่วยเหลือ ฟื้นฟู และพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดอย่างยั่งยืน
นอกจากนี้ ยังเข้าร่วมหารือ Humanity Inclusion เพื่อหารือประเด็นประเด็นแนวทางการดำเนินงานการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดซึ่งได้มีการแลกเปลี่ยนแนวทางการดำเนินงานเพื่อให้ความช่วยเหลือ ผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดโดยครอบคลุมประเด็นสำคัญ ได้แก่ 1) แนวทางการจัดโครงการต่างๆ เกี่ยวกับการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิด 2) การจัดทำฐานข้อมูลกลางของผู้ประสบภัยให้อยู่ในระบบเดียวที่เป็นศูนย์กลาง เพื่อให้ข้อมูลมีความถูกต้อง ครบถ้วน ไม่ซ้ำซ้อน และสามารถเชื่อมโยงการทำงานระหว่างหน่วยงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันจะนำไปสู่การวางแผนและให้ความช่วยเหลือที่ตรงเป้าหมายมากยิ่งขึ้น และ 3) ความร่วมมือระหว่าง พก. กับ HI ซึ่งมีหน่วยงานตั้งอยู่ที่ประเทศไทย เพื่อเป็นการเสริมสร้างการประสานงานในการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดอย่างเป็นระบบ โดยมุ่งเน้นการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ งานวิจัย และการสนับสนุนการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับสิทธิและสวัสดิการ ตลอดจนการร่วมกันพัฒนากลไกในการเข้าถึงบริการต่างๆ ของภาครัฐอย่างทั่วถึง
และเข้าร่วมหารือผู้แทนองค์กร NPA (Norwegian People’s Aid) เพื่อแลกเปลี่ยนประเด็นด้านการพัฒนาโครงการเพื่อคนพิการในประเทศไทย โดยการหารือให้ความสำคัญกับการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคนพิการที่ได้รับผลกระทบจากทุ่นระเบิด รวมถึงคนพิการกลุ่มอื่น ๆ ทั่วประเทศ และได้มีการนำเสนอความร่วมมือระหว่างหน่วยงานรัฐ และภาคประชาสังคม ในการดำเนินโครงการต่าง ๆ ได้แก่: โครงการครอบครัวอุปการะ โครงการ One data ตลอดจนการฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางกาย จิตใจ และสังคม การส่งเสริมอาชีพและการจ้างงาน สำหรับคนพิการ การเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน เช่น การศึกษา บริการสาธารณสุข และสวัสดิการรัฐมีการเน้นย้ำการพัฒนาฐานข้อมูลคนพิการ และการบูรณาการข้อมูลร่วมระหว่างหน่วยงาน เพื่อให้สามารถ ติดตามผลและวางแผนพัฒนาได้อย่างครอบคลุม
ในโอกาสนี้ พก. ถือโอกาสประชาสัมพันธ์กิจกรรม Social Development Expo 2025 ที่จะจัดขึ้นในเดือนกันยายน ที่กรุงเทพฯ เพื่อเป็นการสร้างเครือข่ายด้านการพัฒนาสังคมโดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางในระดับสากล
เมื่อวันที่ 20 มิ.ย. 68 นางวรรณภา เข้าร่วมประชุมหารือร่วมกับศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดภูมิภาคอาเซียน (Armac) เพื่อแลกเปลี่ยนการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดโดยการหารือ ซึ่ง พก. ได้มีการนำเสนอความร่วมมือระหว่างหน่วยงานรัฐ และภาคประชาสังคม ในการดำเนินโครงการต่างๆ ได้แก่ ระบบสมุดพอิเล็กทรอนิกส์ (MSO-LOGBOOK) โครงการครอบครัวอุปการะ MOU “ONE DATA : ALL RIGHT บูรณาการข้อมูล เพื่อสิทธิประชาชน” การส่งเสริมอาชีพสำหรับคนพิการ โดยได้เน้นย้ำประเด็นสำคัญ 2 ประเด็น ได้แก่ การพัฒนาฐานข้อมูลคนพิการ และการบูรณาการข้อมูลร่วมระหว่างหน่วยงาน เพื่อให้สามารถ ติดตามผล และวางแผนพัฒนาได้อย่างครอบคลุม
ทั้งนี้ จะแลกเปลี่ยนข้อมูลและร่วมแบ่งบันการดำเนินการจัดแพลตฟอร์มดังกล่าวในโอกาสนี้ Armac ได้เชิญให้ พก. เข้าร่วมเป็นวิทยากรในกิจกรรม Side Event เรื่องการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดในการประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล ครั้งที่ 22 (22MSP) ในระหว่างวันที่ 1 – 5 ธันวาคม 68 ณ นครเจนีวา ต่อไป