สถานการณ์คุณภาพน้ำและการเล่นน้ำช่วงเทศกาลสงกรานต์

วันที่ 5 เมษายน 2562 นายโสภณ ทองดี ผู้ตรวจราชการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) และโฆษก ทส.เป็นประธานการแถลงข่าวกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยมีนายสมชาย ทรงประกอบ รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) ร่วมแถลงในประเด็นสถานการณ์คุณภาพน้ำและการเล่นน้ำสงกรานต์ ณ ห้องประชุม 301 อาคาร ทส.

นายสมชาย ทรงประกอบ รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) กล่าวว่า คพ. และสำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 1-16 มีการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดินทั่วประเทศ จำนวน 59 แม่น้ำและ 6 แหล่งน้ำนิ่ง (กว๊านพะเยา บึงบอระเพ็ด หนองหาร ทะเลน้อย ทะเลหลวง และทะเลสาบสงขลา) 4 ครั้งต่อปี คุณภาพน้ำในช่วงต้นปี 2562 (มกราคม – มีนาคม) อยู่ในเกณฑ์ดีมากร้อยละ 4 (3 แหล่งน้ำ) เกณฑ์ดีร้อยละ 45 (29 แหล่งน้ำ) เกณฑ์พอใช้ร้อยละ 37 (24 แหล่งน้ำ) และเกณฑ์เสื่อมโทรมร้อยละ 14 (9 แหล่งน้ำ) เห็นได้ว่าคุณภาพน้ำของแหล่งน้ำส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ดี มีความปลอดภัยเพียงพอที่จะนำมาเล่นสงกรานต์ โดยแหล่งน้ำที่เสื่อมโทรมส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณปลายน้ำ ซึ่งเป็นช่วงที่แม่น้ำไหลผ่านพื้นที่ชุมชนเมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น แหล่งที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมและการปศุสัตว์

นายสมชาย กล่าวว่า สำหรับแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลในช่วงเทศกาลสงกรานต์ที่เป็นชายหาดท่องเที่ยวจากการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำทะเล ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ – มีนาคม 2562 จํานวน 80 หาด แบ่งเป็นชายฝั่งตะวันออก 15 หาด อ่าวไทยตอนใน 8 หาด อ่าวไทยฝั่งตะวันตก 21 หาด และชายฝั่งอันดามัน 36 หาด คุณภาพน้ำทะเลที่อยู่ในเกณฑ์ดี เช่น หาดจอมเทียน หาดพัทยาเหนือ หาดพัทยากลาง จังหวัดชลบุรี หาดทรายแก้ว (เกาะเสม็ด) อ่าวพร้าว (เกาะเสม็ด) จังหวัดระยอง หาดหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หาดทรายรีตอนกลาง จังหวัดชุมพร หาดสุรินทร์ หาดป่าตอง จังหวัดภูเก็ต สามารถทํากิจกรรมนันทนาการทางน้ำได้ตามปกติ อย่างไรก็ตาม ควรระมัดระวังในการเล่นน้ำเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำทะเลเข้าสู่ร่างกาย และเกิดความเสี่ยงในการเกิดโรคได้ นอกจากนี้ การทํากิจกรรมบริเวณชายหาดควรระมัดระวังสัตว์ทะเลมีพิษ เช่น แมงกะพรุน ที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายโดยการสัมผัส รวมทั้งควรตรวจสอบสภาพอากาศและคลื่นลม เพื่อความปลอดภัยในการทํากิจกรรมทางน้ำด้วย

นายสมชาย กล่าวว่า สถานที่ที่นักท่องเที่ยวนิยมไปเล่นน้ำสงกรานต์ตามจังหวัดต่างๆ ได้แก่ จังหวัดเชียงใหม่บริเวณคูเมืองเชียงใหม่ ก่อนเทศกาลสงกรานต์เทศบาลนครเชียงใหม่จะมีการเตรียมความพร้อมสำหรับการเล่นน้ำสงกรานต์ มีการปรับปรุงคุณภาพน้ำภายในคูเมืองโดยการใช้พืชน้ำตามจุดต่างๆ เติมออกซิเจนในน้ำโดยการเปิดน้ำพุกังหันและเครื่องเติมอากาศ (Jet Aerator) ขุดลอกของเสียออกจากคูเมืองตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นมา มีการถ่ายเทน้ำและเพิ่มการหมุนเวียนน้ำโดยการเติมน้ำเข้าคูเมืองอย่างต่อเนื่องตั้งแต่วันที่ 18 มีนาคม 2562 จากการตรวจวัดคุณภาพน้ำ คูเมืองของสำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 1 จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2562 พบว่าคุณภาพน้ำโดยรวมอยู่ในเกณฑ์พอใช้

นายสมชาย กล่าวว่า จังหวัดขอนแก่น สถานที่ที่ได้รับความนิยมคือถนนข้าวเหนียว ในปี 2562 จะจัดกิจกรรมเพิ่มขึ้นอีกหนึ่งที่ คือ บึงแก่นนคร ภายใต้แนวคิด “ขอนแก่นรวมใจเทิดไท้องค์ราชัน” ระหว่างวันที่ 8 – 15 เมษายน 2562 ซึ่งคาดว่าจะมีนักท่องเที่ยวและประชาชนจำนวนมากมาเล่นน้ำสงกรานต์ โดยน้ำที่ประชาชนใช้เล่นสงกรานต์ในสถานที่ดังกล่าวเป็นน้ำประปา และน้ำคลองซอยที่ผันน้ำมาจากแม่น้ำพองบริเวณฝายหนองหวายผ่านเข้าเทศบาลนครขอนแก่น จังหวัดนครราชสีมา นิยมเล่นน้ำสงกรานต์บริเวณถนนรอบคูเมืองนครราชสีมา โดยเทศบาลนครนครราชสีมามีการจัดเตรียมน้ำให้ประชาชนได้ใช้ฟรีตามจุดต่างๆ และจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นักท่องเที่ยวและประชาชนนิยมเล่นน้ำสงกรานต์บริเวณทุ่งภูเขาทองที่ริมอ่างเก็บน้ำทุ่งภูเขาทอง ยาวไปจนถึงหน้าพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรบนถนนอยุธยา-อ่างทองสายในและใช้น้ำจากอ่างเก็บน้ำทุ่งภูเขาทองมาใช้เล่นน้ำสงกรานต์ผลการตรวจสอบคุณภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์ดีส่วนแม่น้ำเจ้าพระยาในพื้นที่จังหวัดอยุธยา คุณภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์พอใช้

นายสมชาย กล่าวว่า การเล่นน้ำสงกรานต์อย่างปลอดภัยน้ำที่เหมาะสมสำหรับนำมาใช้เล่นน้ำสงกรานต์ ควรเป็นน้ำที่สะอาดไม่มีสิ่งแปลกปลอมหรือปนเปื้อน ได้แก่ น้ำประปา น้ำบาดาล น้ำจากแหล่งธรรมชาติต่างๆ ทั้งนี้ ควรมีการสังเกตสภาพทั่วไปของแหล่งน้ำ ได้แก่ 1) กลิ่น เช่น กลิ่นน้ำมัน กลิ่นเหม็นเน่า กลิ่นอาหาร หรือกลิ่นที่ก่อให้เกิดอาการคลื่นไส้ วิงเวียน 2) สิ่งแปลกปลอมจากกิจกรรมต่างๆ เช่น คราบน้ำมัน เศษอาหาร ขยะ หรือสิ่งเน่าเสีย 3) สภาพแวดล้อมโดยรอบแหล่งน้ำไม่ควรมีสิ่งต่างๆ เช่น มีท่อระบายน้ำทิ้งจากโรงงานหรือชุมชน พืชน้ำ และน้ำมีสภาพขุ่นข้น หรือเขียวเข้มอย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะใช้น้ำจากแหล่งใด ผู้เล่นน้ำสงกรานต์ควรเล่นด้วยความระมัดระวัง ไม่ควรให้น้ำเข้าตา หู จมูก ปาก และควรอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายให้เรียบร้อยหลังเล่นน้ำสงกรานต์ หากขณะเล่นน้ำ เกิดอาการผิดปกติ เช่น ระคายเคืองผิวหนัง เกิดเม็ดผื่นคัน ควรหยุดเล่นและทำความสะอาดร่างกายทันที

นายโสภณ กล่าวว่า การเล่นในพื้นที่ชายหาด ยังมีกฎหมายคุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง 15 จังหวัด 24 ชายหาด เป็นเขตปลอดบุหรี่ ห้ามสูบและทิ้งก้นบุหรี่ในพื้นที่ดังกล่าว ให้สูบได้เฉพาะพื้นที่ที่จัดไว้ให้เท่านั้น เพื่อป้องกันผลกระทบต่อระบบนิเวศและสัตว์ทะเล และขอความร่วมมือประชาชนช่วยกันดูแลสภาพแวดล้อม ช่วยกันลดปริมาณขยะ โดยคัดแยกขยะก่อนทิ้งและทิ้งขยะลงในถังหรือภาชนะที่จัดไว้ เลือกใช้ภาชนะที่ทำจากวัสดุธรรมชาติแทนกล่องโฟมและถุงพลาสติก และขอให้นักท่องเที่ยวปฏิบัติตามกฎระเบียบของสถานที่ท่องเที่ยวหรืออุทยานการท่องเที่ยวอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะแหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติทั่วประเทศ หากนำอาหารหรือสิ่งใดเข้าไปในพื้นที่ให้นำออกมาทิ้งตามจุดที่เจ้าหน้าที่จัดเตรียมไว้ให้ เพื่อรักษาแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติให้สวยงามต่อไป