เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2565 เวลา 17.00 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหนองฝ้าย อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี โดยมี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงฯ และ นายจีระเกียรติ ภูมิสวัสดิ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดกาญจนบุรี เฝ้าฯ รับเสด็จ
โดย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงประกอบพิธีเปิดโครงการฯ โดยทรงกดปุ่มเปิดแพรคลุมป้ายโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหนองฝ้าย อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี โดยมีการจำลองอัตราการไหลของน้ำบาดาลทั้ง 8 บ่อของโครงการลงสู่ถังความจุ 10,000 ลิตร จำนวน 4 ถัง เต็มภายในเวลา 1 นาที 25 วินาที และพระราชทานของที่ระลึกแก่ผู้สนับสนุนโครงการฯ จำนวน 17 ราย
จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรนิทรรศการความเป็นมาของโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประกอบด้วย วีดิทัศน์ “น้ำบาดาล…น้ำเพื่อชีวิตแห่งอนาคต” วัฏจักรอุทกวิทยาของประเทศไทย จุดที่ตั้งโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ทั้ง 15 แห่ง การพัฒนาระบบน้ำบาดาลขนาดใหญ่ ตำบลหนองฝ้าย อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี แบบจำลองลักษณะทางกายภาพของชั้นน้ำบาดาลบริเวณพื้นที่โครงการ แบบจำลองรูปแบบการกระจายน้ำของโครงการฯ ในพื้นที่ตำบลหนองฝ้าย ตลอดจนเทคโนโลยีการสำรวจและเจาะน้ำบาดาล เพื่อค้นหาแหล่งน้ำบาดาลใหม่ วิวัฒนาการพัฒนาระบบน้ำบาดาล การอนุรักษ์และฟื้นฟูน้ำบาดาล และการใช้น้ำบาดาลเพื่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย
หลังจากนั้น เสด็จฯ ไปทรงปลูกต้นรวงผึ้ง บริเวณด้านหน้าป้ายชื่อโครงการฯ แล้วเสด็จฯ ไปทอดพระเนตรแปลงเกษตรสาธิตจากการใช้น้ำบาดาลเป็นแหล่งน้ำหลักในการเพาะปลูก พื้นที่รวม 10 แปลง 60 ไร่ ซึ่งช่วยสร้างรายได้เพิ่มให้กับเกษตรกร และทอดพระเนตรกระบือตามโครงการอนุรักษ์และพัฒนากระบือไทย เพื่อพัฒนาพันธุ์กระบือไทยให้กลับมามีขนาดใหญ่ดังเดิม และต่อยอดการเลี้ยงกระบือสู่การทำเกษตรทฤษฎีใหม่ จากนั้นเสด็จฯ ทอดพระเนตรอาคารบ้านน้ำดื่ม ที่ผลิตจากน้ำบาดาล เพื่อให้บริการฟรีแก่ประชาชนในพื้นที่ โดยมีต้นแบบมาจากตู้บริการน้ำดื่มฟรีที่ตลาดโบโร่ (Borough Market) กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ต่อจากนั้น ได้เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรที่มาเฝ้าฯ รับเสด็จอย่างเนืองแน่น ก่อนเสด็จฯ กลับ
ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมรับโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้ง เป็น “โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ” ต้นแบบ เมื่อวันที่ 16 เมษายน 2564 เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนแก่ราษฎรจากภาวะวิกฤติภัยแล้ง จำนวน 15 แห่ง กระจายอยู่ทั่วทุก “ภูมิสังคม” ของประเทศไทย ในพื้นที่ 11 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน ขอนแก่น กาฬสินธุ์ นครพนม ศรีสะเกษ ฉะเชิงเทรา กาญจนบุรี นครปฐม ราชบุรี และพัทลุง เมื่อดำเนินการแล้วเสร็จทุกพื้นที่ จะมีประชาชนได้รับประโยชน์ไม่น้อยกว่า 37,600 ครัวเรือน หรือ 143,000 คน ครอบคลุมพื้นที่กว่า 557,000 ไร่ ปริมาณน้ำรวม 11.1 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ช่วยประหยัดรายจ่ายให้ประชาชนกว่า 500 ล้านบาทต่อปี จากการได้มีน้ำดื่มสะอาดบริการฟรี
สำหรับโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ตำบลหนองฝ้าย อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี เป็น 1 ใน 15 แห่ง ซึ่งเป็นพื้นที่ต้นแบบของโครงการฯ โดยเป็นพื้นที่ประสบปัญหาขาดแคลนน้ำเป็นเวลาหลายสิบปี และเป็น 1 ใน 5 อำเภอของจังหวัดกาญจนบุรี ได้แก่ อำเภอเลาขวัญ อำเภอห้วยกระเจา อำเภอบ่อพลอย อำเภอหนองปรือ และอำเภอพนมทวน ที่ได้ชื่อว่าเป็น “อีสานภาคกลาง” เนื่องจากสภาพภูมิประเทศ เป็นพื้นที่ราบเชิงเขา และเป็นพื้นที่เงาฝน ไม่มีระบบชลประทาน ประชาชนในตำบลหนองฝ้ายต้องจ้างรถบรรทุกน้ำ สำหรับใช้อุปโภคบริโภคทำให้มีค่าใช้จ่ายมากกว่า 5 ล้านบาทต่อเดือน
โดยรูปแบบโครงการฯ ของตำบลหนองฝ้าย อำเภอเลาขวัญ ประกอบด้วย บ่อน้ำบาดาล จำนวน 8 บ่อ ความลึกเฉลี่ย 200 เมตร ถังเหล็กเก็บน้ำความจุ 2,000 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 2 ถัง หอถังเหล็กเก็บน้ำชนิดรักษาแรงดันความจุ 300 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 2 ถัง พร้อมทั้งระบบท่อกระจายน้ำ ซึ่งปัจจุบันโครงการฯ ดำเนินการแล้วเสร็จตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2564 และส่งมอบให้ท้องถิ่นและจังหวัดกาญจนบุรี เพื่อบริหารจัดการระบบต่อไป โดยกรมทรัพยากรน้ำบาดาลได้ก่อสร้างระบบประปา และวางท่อกระจายน้ำในพื้นที่รอบโครงการฯ รวมระยะทาง 5.4 กิโลเมตร องค์การบริหารส่วนตำบลหนองฝ้าย เชื่อมต่อระบบประปาที่มีอยู่เดิมเพิ่มอีก 7.8 กิโลเมตร และจังหวัดกาญจนบุรีดำเนินการวางระยะท่อเพิ่มเติม 10.1 กิโลเมตร ให้ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองฝ้ายทั้งหมด รวมระยะท่อส่งน้ำทั้งโครงการฯ 23.3 กิโลเมตร
ในอนาคตจังหวัดกาญจนบุรีมีแผนจะขยายระบบกระจายน้ำเพื่อให้ครอบคลุมทั้งอำเภอเลาขวัญ ซึ่งจะทำให้ประชาชนได้รับประโยชน์ไม่น้อยกว่า 11,600 ครัวเรือน หรือ 58,000 คน ครอบคลุมพื้นที่กว่า 300,000 ไร่ มีปริมาณน้ำรวม 2.3 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี เพื่อให้ประชาชนได้ใช้น้ำบาดาล เป็น “น้ำเพื่อชีวิต แห่งอนาคต” นำมาซึ่งความสุขของประชาชน และคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน