สมุนไพรน่ารุ้ อภัยภูเบศร : ขิง ยาแก้แพ้ แก้หวัดจากธรรมชาติ โดยสถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร

“ขิง” เป็นสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ประโยชน์อย่างแพร่หลายมานาน มีรสเผ็ดอุ่น มีฤทธิ์แก้หวัดเย็น ขับเหงื่อ บำรุงกระเพาะ แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน ลดระดับไขมันในเลือดได้ ขิงสด ช่วยทำให้ร่างกายปรับสภาพในภาวะที่ร่างกายมีอาการเย็นได้เช่นเดียวกับขิงแห้ง ช่วยลดอาการคลื่นไส้อาเจียน นอกจากนี้ ยังช่วยกำจัดพิษโดยการเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต ช่วยขับเสมหะ1  มีงานวิจัยเบื้องต้นในหลอดทดลองกับไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) ก่อโรคทางเดินหายใจ พบว่าขิงสดมีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัสชนิดนี้ดีกว่าขิงแห้ง และยังช่วยกระตุ้นการหลั่งสาร IFN-β ออกมากำจัดเชื้อไวรัส2

​สิ่งที่คนทุกมุมโลกใช้เหมือนกัน ก็คือ การใช้ในการแก้หวัด และแก้ไอ ซึ่งได้มีการศึกษาพบว่า “ขิง” มีสารหลายชนิดที่มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ และมีการทดลองพบว่า น้ำขิงที่ได้จากการต้ม 30 นาที ช่วยกระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาวชนิดแมคโครฟาจ (Macrophage) ที่มีหน้าที่ในการจับกินเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้ดีขึ้น มีฤทธิ์ต้านการแพ้เหมือนยาแก้แพ้ โดยช่วยลดอาการคัดจมูก ทางแผนไทยเป็นยาฤทธิ์ร้อน อาจช่วยลดน้ำมูกให้แห้งลงได้ ซึ่งเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงคุณค่าภูมิปัญญาอันเก่าแก่ในการใช้ประโยชน์จากขิง3 หากมีอาการของหวัดภูมิแพ้อากาศ แนะนำดื่มน้ำขิงวันละแก้ว ระวังการดื่มน้ำขิงในปริมาณมากๆเพราะอาจทำให้ร้อนในได้ หากมีอาการสามารถลดการกินลง

มีการทดลองโดยใช้ขิงแห้งและขิงสดมาทำเป็นเครื่องดื่มน้ำขิงร้อน เพื่อทดสอบกับโรคติดเชื้อทางเดินหายใจจากไวรัสอาร์เอสวี (Human Respiratory Syncytial Virus) ผลลัพธ์พบว่าน้ำขิงที่ได้จากขิงสดมีประสิทธิผลต่อต้านการสะสมของเชื้อไวรัสบริเวณเยื่อบุผิวทางเดินหายใจด้วยการป้องกันการยึดเกาะ หรือป้องกันการแพร่ของไวรัสเข้าสู่เซลล์ร่างกายได้4

ginger tea with mint and lemon

​ขิง จึงเป็นสมุนไพรแนะนำสำหรับการใช้เป็นเครื่องดื่มในช่วงหวัดโควิดระบาดนี้ เพราะขิงเป็นสมุนไพรที่หาง่าย มีความปลอดภัยสูง ใช้กันมานาน คนทั่วไปคุ้นเคย กินง่าย ทำได้เอง ปัจจุบันขิงบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ และองค์การอนามัยโลกรับรองในการรักษาหวัด  ในกรณีที่เป็นหวัด น้ำขิงที่ต้มเองดูจะเป็นแนวทางที่ดีที่สุด

ข้อจำกัดในการกินขิงปริมาณสูง
– ผู้ที่มีไข้ตัวร้อนสูง มีความร้อนสูง

– ในหญิงตั้งครรภ์
– ในผู้ป่วยโรคนิ่วในถุงน้ำดี
– ในผู้ป่วยที่ใช้ยาละลายลิ่มเลือดวาฟาริน

ตัวอย่างตำรับ ยาน้ำขิง

บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ บรรเทาอาการหอบหืด

ส่วนประกอบ

  1. เหง้าขิงแก่
  2. หอมแดง
  3. มะนาว
  4. กระเทียม
  5. น้ำผึ้ง

วิธีทำ

  1. นำเหง้าขิงแก่ หอมแดง กระเทียม ปอกเปลือก ล้างสะอาด
  2. นำขิง และหอมแดง ตำละเอียด คั้นเอาแต่น้ำ. 1 ช้อนโต๊ะ
  3. ตำกระเทียม คั้นเอาแต่น้ำ ½ – 1 ช้อนโต๊ะ
  4. นำน้ำคั้น ขิง หอมแดง และกระเทียม ผสมกัน เติมน้ำมะนาว ½ -1 ช้อนโต๊ะ และเติมน้ำผึ้งชิมรส

วิธีรับประทาน

  • ครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ วันละ 2 ครั้ง เช้า เย็น หรือก่อนนอน หากมีอาการกำเริบบ่อยสามารถจิบได้ย่อยเมื่อมีอาการ (ปนะนำดื่มน้ำอุ่นร่วมด้วย)

ปรึกษาหมอ คลินิกออนไลน์ https://lin.ee/47PRVjiFz

อ้างอิง
1. สุภาภรณ์ ปิติพร. ขิง : ยาดีที่โลกรู้จัก. นิตยสารหมอชาวบ้าน 2545. เดือน พฤศจิกายน เล่มที่ 283.

  1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23123794/
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7171779/
  3. Chang JS, et al. Fresh ginger (Zingiber officinale) has anti-viral activity against human respiratory syncytial virus in human respiratory tract cell lines. J Ethnopharmacol 2013;145(1):146-51.