วันที่ 24ธ.ค.61 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมโครงการคลองลัดโพธิ์- อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.สมุทรปราการ โดยมี ดร.ทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน และเจ้าหน้าที่ กรมชลประทาน ร่วมให้การต้อนรับและบรรยายสรุปภาพรวมการบริหารจัดการน้ำของโครงการฯ ณ ประตูระบายน้ำ-คลองลัดโพธิ์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.ทรงคนอง อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ
ดร.ทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน กล่าวว่า เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2538 พระบาทสมเด็จ-พระปรมิทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้พระราชทานพระราชดำริให้หน่วยราชการที่เกี่ยวข้องร่วมกันศึกษาพิจารณาวางโครงการปรับปรุงและขุดลอกคลองลัดโพธิ์ เพื่อแก้ปัญหาการระบายน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ไหลอ้อมผ่านพื้นที่บริเวณบางกระเจ้า ในเขตจังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งมีลักษณะคล้ายกระเพาะหมูระยะทาง 18 กิโลเมตร โดยให้พิจารณาขุดลอกคลองลัดโพธิ์เดิม ซึ่งเป็นคลองขนาดเล็กและตื้นเขิน มีความกว้างประมาณ 10-15 เมตร และมีความลึกประมาณ 1-2 เมตร เพื่อเป็นการร่นระยะทางการไหลของน้ำจาก 18 กิโลเมตร ให้เหลือเพียง 600 เมตร ทำให้สามารถระบายน้ำหลากในแม่น้ำเจ้าพระยาส่วนหนึ่งลงสู่ปากอ่าวไทยได้รวดเร็วขึ้น ช่วยลดผลกระทบน้ำท่วมพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่อยู่นอกคันกั้นน้ำในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล
กรมชลประทาน ได้เริ่มดำเนินการโครงการคลองลัดโพธิ์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งแต่ปี 2545 แล้วเสร็จในปี 2549 ประกอบด้วย การปรับปรุงคลองลัดโพธิ์ ให้มีความกว้าง 65 เมตร ด้านเหนือน้ำก่อนถึงประตู และกว้าง 66 เมตร ตั้งแต่หลังแนวประตูระบายน้ำจนถึงด้านท้ายน้ำ ความลึกของท้องคลองอยู่ที่ระดับ -7.00 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง และมีความยาวจากปากคลองถึงปลายคลอง 600 เมตร พร้อมกับก่อสร้างประตูระบายน้ำ มีช่องระบายน้ำ 4 ช่อง ขนาดกว้าง 14 เมตร สูง 9.55 เมตร เพื่อใช้ในการบริหารจัดการน้ำในคลองลัดโพธิ์
โครงการประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ในบริเวณแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่าง ซึ่งอยู่ในเขตอิทธิพลของน้ำทะเลหนุนขึ้นลง การบริหารการจัดการประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์ฯ จึงต้องให้มีความสัมพันธ์กับ จังหวะการขึ้นลงของน้ำทะเล โดยอาศัยการพยากรณ์มาตราน้ำของกรมอุทกศาสตร์ กองทัพเรือ และการพยากรณ์จากการเคลื่อนตัวของน้ำหนุนในแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่าง โดยอาศัยแบบจำลองทางชลศาสตร์และระบบโทรมาตร โครงการหาความสัมพันธ์ของระดับน้ำและปริมาณน้ำของปากแม่น้ำเจ้าพระยาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ(Hydrodynamic Flow Measurement) เพื่อให้การบริหารการจัดการน้ำของประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์ฯ เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
ทั้งนี้ ในช่วงเดือนกันยายน-พฤศจิกายนของทุกปี จะเป็นช่วงฤดูน้ำหลากของแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อปริมาณน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านอำเภอบางไทร ในเกณฑ์ตั้งแต่ 1,000 ลูกบาศก์เมตร/วินาที กรมชลประทานจะเปิดบานระบายของประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์ฯ เพื่อเร่งพร่องน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่างออกสู่ทะเล ลดระยะเวลาการระบายน้ำจาก 5 ชั่วโมงเหลือเพียง 10 นาที ด้วยการควบคุมประสิทธิการระบายน้ำผ่านปตร.คลองลัดโพธิ์ฯไม่ให้เกิน 500 ลบ.ม./วินาที ช่วยเพิ่มศักยภาพของแม่น้ำเจ้าพระยาในการรองรับปริมาณน้ำเหนือที่จะไหลลงมาสู่พื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล และเมื่อพ้นระยะน้ำหลาก กรมชลประทานจะพิจารณาปิดบานระบายของประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์ฯ เพื่อชะลอน้ำไว้ในลำน้ำ สำหรับเก็บไว้ใช้ในช่วงฤดูแล้ง รวมทั้งป้องกันไม่ให้น้ำเค็มรุกล้ำผ่านประตูระบายน้ำเข้าไปส่งผลกระทบต่อกิจกรรมการใช้น้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาด้วย
อนึ่ง สำหรับการบริหารจัดการน้ำในช่วงฤดูฝนที่ผ่านมาของลุ่มน้ำเจ้าพระยาปี 2561 ตลอดเดือนกันยายน ปตร.คลองลัดโพธิ์ฯ สามารถระบายน้ำได้รวมทั้งสิ้น 410.38 ล้านลูกบาศก์เมตร นับได้ว่าโครงการคลองลัดโพธิ์- อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้สร้างคุณประโยชน์อย่างมหาศาล และสร้างความสุขให้แก่ประชาชนในพื้นที่ ให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี สามารถประกอบอาชีพได้อย่างมั่นคง โดยไม่ต้องผจญกับภัยน้ำท่วมอย่างรุนแรงเช่นในอดีตที่ผ่านมา
***********************************
กรมชลประทาน
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์