ย้อนกลับไปเมื่อปี 2557 ทางอภัยภูเบศรได้มีการบันทึกและรวบรวมไว้ในรายงานวิจัยไทบ้าน พันธุ์พืชและสมุนไพรทุ่งบางเดชะ อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี โดยพบตำรับที่ถ่ายทอดจากภูมิปัญญา ของหมอยาพื้นบ้าน “ตาส่วน สีมะพริก” กล่าวถึงตำรับกลีบบัวแดง เป็นตำรับที่มีการใช้อย่างกว้างขวาง เพราะสามารถเตรียมได้ง่าย โดยมีรายละเอียด คือ ใช้กลีบบัวหลวง หรือ กลีบบัวขาบ 1 ส่วน บัวบก 1 ส่วน พริกไทย 1 ส่วน (ผู้ที่ร่างกายอ่อนเพลีย ให้ลดปริมาณพริกไทยลง) ทำเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเม็ดพุทราไทย รับประทานวันละ 2 เม็ด เช้าและเย็น หรือก่อนนอน มีสรรพคุณทำให้นอนหลับ แก้ลมที่ค้างในหัว เมื่อกินแล้วตื่นขึ้นมาจะสดชื่น ช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง บำรุงหัวใจให้แจ่มใส ทำให้ได้นำตำรับยานี้มาพัฒนาและจ่ายให้ผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาล
สำหรับข้อมูลของสมุนไพร ที่ประกอบในตำรับ ได้แก่ “ดอกบัวหลวง” ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง บำรุงครรภ์ มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ บำรุงสมอง “บัวบก” ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด ฤทธิ์ปกป้องสมอง บำรุงสมอง ฤทธิ์ต้านการอักเสบ คลายเครียด ช่วยนอนหลับ “พริกไทยดำ” รสเผ็ด ร้อน ช่วยขับลม กระจายลม เพิ่มการไหลเวียนเลือด ช่วยย่อย ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านมะเร็ง ฤทธิ์ระงับปวด ต้านการอักเสบ
จากการเก็บข้อมูลการใช้ตำรับกลีบบัวแดงในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในผู้ป่วยจำนวน 106 คน อายุเฉลี่ย 56.7 ปี ติดตามประสิทธิผลด้านการนอนหลับ พบว่าตำรับกลีบบัวแดงมีส่วนช่วยให้การนอนหลับดีขึ้น 77.2% โดยเห็นผลในแง่ของทำให้หลับได้ง่ายขึ้น หลับลึกขึ้น หลับได้ยาวขึ้น
และได้ดำเนินการศึกษาวิจัย โดยทีมวิจัยของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ร่วมกับคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น และมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มีการศึกษาวิจัยองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ทั้งการศึกษาค้นคว้างานวิจัยในต่างประเทศ และทำการวิจัยทดสอบฤทธิ์ด้านความจำในหนูทดลองหลายโมเดล พบว่า ตำรับ กลีบบัวแดง มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาดังนี้
– มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ
– ฤทธิ์ต้านการอักเสบ
– ฤทธิ์ปกป้องสมอง
– ฤทธิ์ช่วยฟื้นฟูความจำ
– ลดระดับฮอร์โมนความเครียดในสมองส่วนฮิปโปแคมปัส ที่มีหน้าที่เปลี่ยนความจำระยะสั้นเป็นความจำระยะยาว
– ยับยั้งการสะสมของคราบโปรตีนที่เรียกว่าอะไมลอยด์เบต้า (amyloid beta) ซึ่งเชื่อว่าเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคอัลไซเมอร์ เนื่องจากทำให้เกิดกระบวนการอักเสบและอาจนำไปสู่การตายของเซลล์ประสาทตามมา
– ยับยั้งเอนไซม์แอซีทิลโคลีนเอสเทอเรส (acetylcholinesterase inhibitors) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาการสลายตัวของสารสื่อประสาทในสมองที่ชื่อแอซีทิลโคลีน (acetylcholine) ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่จำเป็นอย่างยิ่งต่อความจำของมนุษย์ หากสารสื่อประสาทชนิดนี้ลดลง จะส่งผลให้เกิดภาวะสมองเสื่อมได้
กลไกดังกล่าวของตำรับกลีบบัวแดง นับว่าเป็นกลไกเดียวกันกับยารักษาสมองเสื่อมที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
จากฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่พบหลายกลไก ของตำรับกลีบบัวแดง พิจารณาได้ว่า น่าจะพัฒนาเป็นยาป้องกัน หรือ รักษาโรคอัลไซเมอร์ได้ และผู้ที่มีความต้องการใช้ประโยชน์ในด้านการส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับ รวมถึงเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อม สามารถเลือกใช้ตำรับยาดังกล่าวเป็นทางเลือกได้
ปัจจุบัน อภัยภูเบศร ได้พัฒนายากลีบบัวแดงขึ้นในรูปแบบยาแคปซูล ภายใต้ชื่อ “อภัย-บี” กลีบบัวแดง นับเป็นการสืบสานภูมิปัญญา นำมาต่อยอด วิจัยและพัฒนา เป็นผลิตภัณฑ์คุณภาพ เพื่อสุขภาพประชาชน โดยแท้จริง ที่สำคัญ ใช้วัตถุดิบสมุนไพรปลอดสารเคมี 100% ภายในประเทศไทย เพื่อเกษตรไทย และการผลิตที่มีมาตรฐาน
สูตรตำรับทำใช้เอง
- ดอกบัว(กลีบบัวหลวง) 100 กรัม
- บัวบก 100 กรัม
- พริกไทยดำ 100 กรัม
วิธีทำ
- นำสมุนไพรทั้งหมด ต้มในน้ำ 3 ลิตร
- ต้มเดือด เมื่อน้ำเดือด หรี่ไฟลง เป็นไฟอ่อน เคี่ยวต่อ 15 นาที
- กรองน้ำยาที่ได้เก็บไว้ เพื่อแบ่งดื่ม หรือเติมน้ำผึ้งเพื่อปรุงรสได้ตอนท้าย
- ดื่มครั้งละ 1 แก้ว ประมาณ 200 มิลลิลิตร วันละ 1-3 ครั้ง
หมายเหตุ : ผู้ที่มีภาวะแผลในกระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารอักเสบ กรดไหลย้อน หรือผู้ที่รับประทานรสเผ็ดไม่ได้ ควรระวัง อาจปรับลดพริกไทยลง รวมถึง ผู้ที่กินยาละลายลิ่มเลือดวาร์ฟาริน
ช่องทางปรึกษาสุขภาพกับอภัยภูเบศร
Facebook : สถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร
คลินิกออนไลน์ : @abhthaimed