วันที่ 18 ก.ค. 63 สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ร่วมกับ The Active ไทยพีบีเอส จัดเวทีสาธารณะ นำเสนอความก้าวหน้าโครงการวิจัย “คนจนเมืองที่เปลี่ยนไปในสังคมเมืองที่กำลังเปลี่ยนแปลง” โดยทีม 7 นักวิชาการ และ 3 ผู้ทรงคุณวุฒิ ร่วมให้ความเห็นเกี่ยวกับโครงการวิจัย ขยายขอบเขตความรู้ มองคนจนเมืองด้วยเข้าใจในบริบทแต่แตกต่างกัน
โอกาสนี้ รศ.ดร.ณัฐมา พงศ์ไพโรจน์ ผู้อำนวยการภารกิจเครือข่ายหน่วยงานในระบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมทั้งในและต่างประเทศ สกสว. กล่าวเปิดการประชุมพร้อมอธิบายว่า โครงการวิจัย ” คนจนเมืองที่เปลี่ยนไปในสังคมเมืองที่กำลังเปลี่ยนแปลง ” เป็นโครงการวิจัยที่สนับสนุนโดย สกสว. เดิมในขณะนั้นคือ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อให้การสนับสนุนนักวิจัยศึกษาความเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ของ คนจนเมือง กับ สังคมเมืองที่เปลี่ยนไป ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการขยายขอบเขตทางความรู้เกี่ยวกับคุณลักษณะที่เกิดขึ้นใหม่ ที่มีความจำเป็นต่อวิสัยทัศน์ในการออกแบบนโยบายที่จะมีผลกระทบในมิติการขับเคลื่อนเชิงสังคม
ทางด้าน ศ.ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หัวหน้าคณะวิจัย เปิดเผย ส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยนี้เป็นการทำวิจัยเชิงปริมาณที่มีการรวบรวมผลสำรวจจากแบบสอบถามจำนวน 2,026 ชุด ในพื้นที่กรุงเทพและปริมณฑล / ขอนแก่น / เชียงใหม่ / สงขลา และชลบุรี โดยชี้ชวนให้เห็นถึงประเด็นที่น่าสนใจจากผลการวิจัยครั้งนี้คือ กลุ่มคนจนเมืองมีพลวัตความเปลี่ยนแปลงมีขนาดครอบครัวเล็กลง มีรายได้เพิ่มมากขึ้น แต่ขณะเดียวกันความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในปัจจุบันนั้นส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในลักษณะของเครือข่ายของคนจนเมืองที่มีเครือข่ายเปลี่ยนแปลงไป อย่างเช่นเดิมในอดีตสลัมเป็นสังคมปิดมีเพียงบุคคลไม่กี่คนเท่านั้นที่สามารถเชื่อมต่อกับบุคคลภาบนอก แต่ปัจจุบันคนจนเมืองมีเครือข่ายเล็กลงแต่เน้นการสร้างเครือข่ายใหม่ เช่น สร้างเครือข่ายกับสารวัตร กำนัน เพื่อความอยู่รอดในสังคมเมือง โดยคนกลุ่มนี้ถือกำลังสำคัญเพราะปัจจุบันพวกเขาต่างเริ่มมีอาชีพเป็นผู้ประกอบการรายย่อยในภาคการผลิตที่ไม่เป็นทางการในสังคมเมือง ที่มีศักยภาพในการเพิ่มผลผลิตซึ่งรัฐบาลและคนสังคมควรหันมาให้ความสำคัญกับคนกลุ่มนี้ เปลี่ยนการช่วยเหลือเป็นการสนับสนุน คนกลุ่มนี้สามารถเป็นพลังกลุ่มใหม่ของประเทศไทย
“ความจน ไม่ใช่เรื่องของกรรมเก่า ไม่ใช่เป็นเพราะว่าคนจนไม่ขยัน แต่มีข้อมูลมากมายที่ทำให้รู้กันอย่างดีว่า โครงสร้างของสังคมมีส่วนกำหนดปัญหาความยากจน คนในสังคมรู้ แต่ไม่รู้สึก ตรงนี้จะรื้อถอนอย่างไร ”
สามารถดาว์นโหลกเอกสารงานวิจัยได้ที่ : https://drive.google.com/file/d/1zxi2F4v9-DX_Wk3yEOn8_CYsQPa9TI0A/view