กรมส่งเสริมการเกษตร โดยกองขยายพันธุ์พืช จัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการโครงการผลิตและขยายพืชพันธุ์ดี เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับความมั่นคงด้านอาหาร ตามระบบส่งเสริมการเกษตร (T&V System) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ระหว่างวันที่ 30 กรกฎาคม – 1 สิงหาคม 2568 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และแนวทางการดำเนินงานแก่เจ้าหน้าที่ระดับส่วนกลาง ศูนย์ขยายพันธุ์พืชที่ 1 – 10 สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 – 6 และสำนักงานเกษตรจังหวัดที่เกี่ยวข้อง 33 จังหวัด พร้อมทั้งร่วมกันวางแผนการขับเคลื่อนงานด้านการผลิตและขยายพืชพันธุ์ดีในระดับพื้นที่อย่างเป็นระบบและมีส่วนร่วม เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของกรมส่งเสริมการเกษตรและนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
นายรพีทัศน์ อุ่นจิตตพันธ์ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า การสัมมนาในครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการเสริมสร้างศักยภาพเจ้าหน้าที่ด้านการผลิตและขยายพันธุ์พืช ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาและยกระดับภาคการเกษตรของประเทศ โดยกองขยายพันธุ์พืชมีบทบาทในการผลิตและสนับสนุนให้เกษตรกรเข้าถึงพืชพันธุ์ดีที่มีคุณภาพพร้อมผลักดันให้เกิดการผลิตพืชพันธุ์ดีอย่างต่อเนื่องและทั่วถึง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน สร้างรายได้ เสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร และสำรองกรณีภัยพิบัติ
ทั้งนี้ โครงการผลิตและขยายพืชพันธุ์ดีฯ มีเป้าหมายในการผลิตและขยายพืชพันธุ์ดีสนับสนุนงานส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่ โดยมีศูนย์ขยายพันธุ์พืชจำนวน 10 แห่ง ดำเนินการผลิตขยายพันธุ์พืชพันธุ์ดีโดยวิธีการต่าง ๆ ครอบคลุม 4 สายการผลิต กว่า 3 ล้านหน่วย ได้แก่ สายการผลิตเมล็ดพันธุ์ ดำเนินการผลิตและจัดหาเมล็ดพันธุ์พืชผักและพืชอาหารจำนวน 650,000 ซอง พืชตระกูลถั่ว 32,000 กิโลกรัม สายการผลิตต้นพันธุ์ ดำเนินการผลิตต้นพันธุ์ไม้ผล ไม้ยืนต้น สมุนไพร/ไม้ดอกไม้ประดับ และพืชผักพืชอาหารกว่า 709,325 ต้น สายการผลิตท่อนพันธุ์ดำเนินการผลิตท่อนพันธุ์มันสำปะหลังสะอาด 1,280,000 ท่อน และท่อนพันธุ์อ้อยสะอาด 384,000 ท่อน และพันธุ์พืชจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ 300,000 ต้น นอกจากนี้ ยังส่งเสริมการปลูกพืชสมุนไพรเพื่อใช้เป็นแม่พันธุ์ในศูนย์ขยายพันธุ์พืชทั่วประเทศ อีกทั้งยังมีบทบาทในการรองรับสถานการณ์ภัยพิบัติ สนับสนุนโครงการพระราชดำริ สร้างรายได้ให้เกษตรกร และแก้ไขปัญหาโรคพืช โดยส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจมูลค่าสูงในพื้นที่ต้นแบบตามแนวทาง BCG Model, GI และแปลงใหญ่ รวมกว่า 50 แปลง เพื่อขับเคลื่อนเกษตรกรรมไทยสู่ความยั่งยืน นอกจากนี้ยังมีการสร้างและพัฒนาเครือข่ายเกษตรกรผู้ผลิตและขยายพืชพันธุ์ดีมุ่งสู่การสร้างเครือข่ายศูนย์พันธุ์พืชชุมชนของกรมส่งเสริมการเกษตร โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 มีการสร้างและพัฒนาเครือข่ายเกษตรกร จำนวน 12 จุด และปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 จำนวน 34 จุด รวมทั้งสิ้น 46 จุด ครอบคลุมพื้นที่ 34 จังหวัด ใน 6 เขต และมีเป้าหมายในการดำเนินงานให้ครบ 77 จังหวัดในปีงบประมาณ พ.ศ. 2569
นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และประสบการณ์ “Best Practice” ในการดำเนินงานด้านการสร้างและพัฒนาเครือข่ายเกษตรกรผู้ผลิตและขยายพืชพันธุ์ดี ตลอดจนการแบ่งกลุ่มระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหา อุปสรรค และแนวทางพัฒนาเครือข่ายพืชพันธุ์ดีในระดับพื้นที่ ซึ่งพบว่าปัจจุบันเกษตรกรมีการรวมกลุ่มในรูปแบบแปลงใหญ่ วิสาหกิจชุมชน สหกรณ์ และเครือข่ายเกษตรกร โดยมีความเชี่ยวชาญในการผลิตพืชหลากหลายชนิด ทั้งพืชเศรษฐกิจ พืชสมุนไพร และพืชท้องถิ่น มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ เช่น การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ มาใช้ในการผลิตพันธุ์พืชคุณภาพ แต่ยังมีข้อจำกัดในบางด้าน เช่น งบประมาณ เครื่องมือ ความพร้อมด้านสถานที่ และศักยภาพของเกษตรกรที่ยังขาดองค์ความรู้ ความต่อเนื่อง และการเข้าถึงแหล่งทุน
จากการระดมความคิดเห็นของผู้เข้าร่วมสัมมนา ได้มีข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อยกระดับการดำเนินงานอย่างเป็นรูปธรรม อาทิ การจัดทำนโยบายระดับชาติและจังหวัดที่สนับสนุนการผลิตพืชพันธุ์ดี การพัฒนาระบบฝึกอบรมและเรียนรู้แบบต่อเนื่อง การจัดตั้งศูนย์ต้นแบบในภูมิภาค และการสร้างแรงจูงใจแก่เกษตรกร เช่น การรับซื้อพันธุ์พืชในราคาพิเศษ พร้อมทั้งเสนอแนวทางความยั่งยืน ได้แก่ การผลิตที่ได้มาตรฐาน การเรียนรู้จากต้นแบบ การวางแผนตลาดที่ชัดเจน การมีส่วนร่วมของชุมชน และการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องในระยะยาวจากทุกภาคส่วน
รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวเพิ่มเติมว่า การสัมมนาในครั้งนี้ไม่เพียงเป็นเวทีพัฒนาความรู้และสร้างความเข้าใจเท่านั้น แต่ยังเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมืออย่างเป็นระบบ ที่จะนำไปสู่การยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรไทย และเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืน.