มูลนิธิถันยรักษ์ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มูลนิธิ พอ.สว. ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข สืบสานพระราชปณิธานสมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม เพื่อส่งเสริมให้สตรีไทยตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ เพื่อลดปัญหาการป่วยและการตายของสตรีไทยจากโรคมะเร็งเต้านม
วันที่ 19 มีนาคม 2564 รองศาสตราจารย์ ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา รองประธานกรรมการมูลนิธิถันยรักษ์ ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เปิดเผยภายหลังเป็นประธานเปิดการประชุมโครงการสืบสานพระราชปณิธานสมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม ณ อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร ว่า โครงการ สืบสานพระราชปณิธานสมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม เป็นโครงการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพมีระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2555 – 2565 ดำเนินการใน 21 จังหวัดนำร่องทั่วประเทศ ในกลุ่มเป้าหมายคือสตรีไทยอายุ 30-70 ปี จำนวน 1.9 ล้านคน มีรูปแบบการดำเนินงานที่เริ่มต้นด้วยการตรวจเต้านมตนเอง (Breast Self Examination : BSE) แบบ 3 นิ้ว 3 สัมผัส โดยการติดตามของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) รับรองผลการตรวจโดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) แล้วบันทึกผลตรวจลงในสมุดบันทึกการตรวจเต้านมตนเอง
ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญของการสร้างความตระหนักให้สตรีมีพฤติกรรมสุขภาพในการตรวจเต้านมตนเองเป็นประจำทุกเดือน เมื่อพบความผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์ ตรวจยืนยันด้วยเครื่องอัลตราซาวด์ (Ultrasound) เพื่อการรักษาที่ถูกต้องและรวดเร็ว ทั้งนี้ ผลการดำเนินงานที่ผ่านมามีหลักฐานเชิงประจักษ์ ว่าสตรีกลุ่มเป้าหมาย ร้อยละ 70 หรือประมาณ 1.3 ล้านคน ตรวจเต้านมตนเองอย่างสม่ำเสมอ ป่วยเป็นมะเร็งเต้านม 34.0 ต่อแสนประชากร โดยพบเป็นมะเร็งเต้านมระยะแรกถึงร้อยละ 69.3 ที่สำคัญคือ สตรีที่ตรวจเต้านมด้วยตนเองสม่ำเสมอพบเป็นมะเร็งเต้านมระยะแรกและอัตราการรอดชีพที่สูงกว่ากลุ่มที่ตรวจไม่
นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า นโยบายกระทรวงสาธารณสุข ช่วงปี พ.ศ.2564 – 2565 ได้กำหนดเป้าหมาย “ประชาชนแข็งแรง เศรษฐกิจแข็งแรง ประเทศไทยแข็งแรง” เพื่อให้เกิดระบบบริการสุขภาพที่มีคุณภาพสอดคล้องกับสถานการณ์ของประเทศในการดูแลส่งเสริมสุขภาพของประชากรในทุกกลุ่มอายุ ทุกเพศ ทุกวัย โดยให้ความสำคัญกับโครงการพระราชดำริและโครงการในพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์
ซึ่งโครงการสืบสานพระราชปณิธานสมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม เป็นโครงการสำคัญที่กรมอนามัยต้องเร่งดำเนินการให้บรรลุเป้าหมายเพื่อสนองพระราชปณิธานขององค์สมเด็จย่า ที่ต้องการให้สตรีไทยพ้นภัยมะเร็งเต้านม โดยที่ผ่านมาได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ร่วมกันขับเคลื่อนด้านวิชาการและขยายการดำเนินงานที่สามารถเข้าถึงกลุ่มสตรีที่ยากแก่การเข้าถึง เพื่อบรรลุเป้าหมายสตรีไทยพ้นภัยมะเร็งเต้านม โดยในปี 2564 นี้ มีเป้าหมายที่จะขยายความครอบคลุมการดำเนินงานโครงการสืบสานฯ ให้ครบ 76 จังหวัด ผ่านกลไกการขับเคลื่อนงานสาธารณสุข โดยผ่านศูนย์อนามัยที่ตั้งอยู่ใน 12 เขตสุขภาพทั่วประเทศ สสจ. สสอ. และระดับตำบล
พร้อมทั้งส่งเสริมให้สตรีกลุ่มเป้าหมายใช้ Application BSE มากขึ้นโดยเฉพาะการขยายกลุ่มเป้าหมายในสถาบันการศึกษา ใน Application จะมีข้อมูลความรู้เรื่องมะเร็งเต้านม คลิปสอนการตรวจเต้านมตนอง และบันทึกผลการตรวจเต้านมตนเอง ซึ่งจะเป็นการสร้างความตระหนักและความรอบรู้เรื่องโรคมะเร็งเต้านมให้กับสตรีไทยในการเฝ้าระวังสุขภาพตนเองด้วยการตรวจเต้านมเป็นประจำ ลดพฤติกรรมเสี่ยงทำให้ค้นพบโรคมะเร็งเต้านมได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ลดปัญหาการเจ็บป่วยและลดอัตราการตายลงได้
“สำหรับก้าวต่อไปของโครงการฯ จะเป็นความร่วมมือที่มีการบูรณาการที่มีความชัดเจนเป็นรูปธรรม ระหว่าง 3 หน่วยงานคือ มูลนิธิถันยรักษ์ฯ มูลนิธิ พอ.สว. และกระทรวงสาธารณสุข เพื่อสืบสานพระราชปณิธานสมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม ที่สามารถเข้าถึงสตรีในทุกกลุ่มเป้าหมาย ให้เท่าทันกับการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีในปัจจุบันโดยพัฒนารูปแบบการสื่อสารเพื่อสร้างความตระหนักต่อสตรีไทยในการต้านภัยมะเร็งเต้านม รวมถึงสตรีที่เป็นกลุ่มด้อยโอกาสและอยู่ในถิ่นทุรกันดารให้เข้าถึงความรู้และการปฏิบัติตนเพื่อพ้นภัยมะเร็งเต้านม หรือ Early Detection” อธิบดีกรมอนามัย กล่าว