วันที่ 17 มีนาคม 2564 นายพลเชษฐ์ ตราโช รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงการลงพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ซึ่งเป็นการนำร่องครั้งแรก ตามโครงการ Supporting Agricultural Survey on Promoting Sustainable Agriculture in ASEAN Region หรือ โครงการ SAS-PSA ซึ่ง สศก. โดยสำนักงานเลขานุการ AFSIS หรือ ASEAN Food Security Information System ได้ร่วมกับ กระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมง ประเทศญี่ปุ่น ดำเนินโครงการฯ เพื่อสนับสนุน และส่งเสริมการสำรวจการเกษตรแบบยั่งยืน ตามตัวชี้วัดขององค์การสหประชาชาติ (UN) SDGs 2.4.1 Proportion of Agricultural Area under Productive and Sustainable Agriculture ซึ่งหมายถึงสัดส่วนของเนื้อที่เกษตรที่ทำการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืนต่อเนื้อที่เกษตรทั้งหมด รวมถึงใช้เป็นฐานข้อมูลให้แก่ภาครัฐ และผู้วางนโยบายด้านการเกษตร
การลงพื้นที่ในครั้งนี้ นับเป็นการนำร่องสำรวจครั้งแรกในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เนื่องจากเป็นจังหวัดที่มีการผลิตสินค้าเกษตรที่หลากหลาย ทั้งพืชไร่ พืชสวน ปศุสัตว์ และประมง โดยคัดเลือกอำเภอที่มีจำนวนประชากรเกษตรมากที่สุด 5 อำเภอ ได้แก่ อ.พนมสารคาม (ต.บ้านช่อง) อ.สนามชัยเขต (ต.ท่ากระดาน) อ.บางน้ำเปรี้ยว (ต.หมอนทอง) อ.เมืองฉะเชิงเทรา (ต.บางเตย) และ อ.บ้านโพธิ์ (ต.สิบเอ็ดศอก) รวมจำนวนเกษตรกรตัวอย่าง 240 ราย เพื่อเก็บข้อมูลพื้นที่เกษตรกรรมยั่งยืน ในช่วงเดือนมีนาคม – เมษายน 2564 ซึ่งจะครอบคลุมการสำรวจทั้ง 3 มิติ ประกอบด้วย มิติด้านเศรษฐกิจ อาทิ การใช้ประโยชน์ที่ดิน การเพาะปลูกพืช ผลผลิต มิติสิ่งแวดล้อม อาทิ ปัญหาในพื้นที่ การใช้ทรัพยากรดินและน้ำ การใช้ปุ๋ยและสารเคมี และ มิติทางสังคม อาทิ การใช้แรงงานภาคเกษตร การจ่ายค่าตอบแทน ปัญหาการขาดแคนอาหาร และการถือครองที่ดินของเกษตรกร เป็นต้น นอกจากนี้ ยังสำรวจถึงผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส โควิด – 19 ที่เกษตรกรต้องพบเจอในช่วงของการแพร่ระบาดที่ผ่านมาด้วยเช่นกัน
“จากรายงานขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ หรือ FAO ระบุว่า ปัจจุบัน ไทยมีจำนวน ผู้อดอยากหิวโหยอยู่ที่ร้อยละ 9 ซึ่งมีระดับความอดอยากหิวโหยมากกว่าร้อยละ 5 ที่ UN กำหนด ดังนั้น ไทยจะต้องรายผลความก้าวหน้าในการพัฒนาพื้นที่เกษตรกรรมยั่งยืน ตามตัวชี้วัด SDGs 2.4.1 ต่อ UN ภายในปี 2573 โดยการลงพื้นที่นำร่องสำรวจในครั้งนี้ เราแบ่งทีมเป็น 7 สาย สำรวจทั้ง 5 อำเภอ ซึ่งผลสำรวจที่ได้จากการลงพื้นที่ จะวิเคราะห์ตามระเบียบวิธีของ FAO และที่สำคัญจะเป็นแนวทางหลักในการขยายผลการสำรวจให้ครอบคลุมทั่วประเทศในระยะต่อไป ซึ่งการรายงานผล จะรายงานในรูปแบบเปอร์เซ็นต์ของพื้นที่เกษตรกรรม 3 รูปแบบ ได้แก่ ยั่งยืน ไม่ยั่งยืน และ ยอมรับได้ อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ดำเนินการขับเคลื่อนเกษตรกรรมยั่งยืนตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 โดยได้ผลักดันการดำเนินงานตามตัวชี้วัด SDGs 2.4.1 มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2560 – 2563 ในการดำเนินการส่งเสริมเกษตรกรรมยั่งยืนรวมกว่า 4.38 ล้านไร่” รองเลขาธิการ สศก. กล่าว
ทั้งนี้ โครงการ SAS-PSA มีกำหนดระยะเวลาดำเนินการ 2 ปี 8 เดือน (26 มีนาคม 2563 – 25 พฤศจิกายน 2565) โดยนำร่องใน 3 ประเทศ ได้แก่ ไทย กัมพูชา และลาว โดยเริ่มที่ประเทศไทยเป็นประเทศแรก ณ จังหวัด ฉะเชิงเทรา ซึ่งหลังจากเสร็จสิ้นการสำรวจแล้ว จะสรุปผลการดำเนินการและนำเสนอร่างรายงานผลการสำรวจตามโครงการนำร่องสำรวจ (Pilot Survey) ตามตัวชี้วัด SGDs 2.4.1 ในส่วนของประเทศไทย ภายในเดือนกรกฎาคม 2564 และจัดทำรายงานผลการสำรวจให้แล้วเสร็จภายในเดือนสิงหาคม 2564 ก่อนเตรียมขยายผลการสำรวจให้ครอบคลุมทั่วประเทศ ในระยะต่อไป